สำนวนไทย คืออะไร? ตัวอย่างสำนวนไทย พร้อมความหมายน่ารู้ ออกสอบบ่อย

สำนวนไทย คืออะไร? ตัวอย่างสำนวนไทย พร้อมความหมายน่ารู้ ออกสอบบ่อย

      สวัสดีเด็ก WE ทุกคน 🤗 วันนี้ พี่ยู สุดยอดกูรู “ภาษาไทย” ยุคใหม่ แวะมาทักทาย พร้อมนำความรู้เกี่ยวกับวิชาภาษาไทยมาแบ่งปันกันอีกเช่นเคย ในครั้งนี้พี่ยูเลือกหยิบหัวข้อที่น่าสนใจอย่าง สำนวนไทย มาให้ได้เรียนรู้กัน

      น้อง ๆ รู้รึเปล่าว่า สำนวนไทยที่เราพบเห็นผ่านตาในชีวิตประจำวัน หรือได้ยินกันจนคุ้นหูเนี่ย เป็นเนื้อหาที่เจอได้บ่อย ๆ ในข้อสอบสนามสำคัญ ๆ หลายสนามเลยนะ

      พี่ยูจัดหนักจัดเต็มเนื้อหามาให้ครบ ทั้งความหมายของสำนวนไทย ที่มาของสำนวนไทย สำนวนและความหมายน่ารู้ ออกสอบบ่อย งานนี้มีตัวอย่างข้อสอบเรื่องสำนวนไทยด้วย รีบตามพี่ยูมาดูกันได้เลย!!

เลือกอ่านหัวข้อที่สนใจ

สำนวนไทย อยู่ในเนื้อหาวิชาภาษาไทย ระดับชั้นไหน?

สำนวนไทย อยู่ในเนื้อหาวิชาภาษาไทย ระดับชั้นไหน?

      ก่อนที่จะเริ่มเจาะลึกเนื้อหาสำนวนไทย พี่ยูเชื่อว่าคงมีน้อง ๆ หลายคนที่อาจกำลังทำหน้างงด้วยความสงสัยว่า เราได้เรียนสำนวนไทยกันในระดับชั้นไหน?

      พี่ยูตอบเลยว่า สำนวนไทยอยู่ในเนื้อหาภาษาไทยทุกระดับ ตั้งแต่ระดับประถม / มัธยมต้น / มัธยมปลาย ไปจนถึงมหาวิทยาลัยเลยทีเดียว

      และทุกสนามสอบที่วัดความรู้หลักการใช้ภาษาไทยจะมีข้อสอบเรื่องสำนวนไทย ไม่เพียงข้อสอบสำหรับนักเรียนทุกระดับเท่านั้นนะ แม้กระทั่งข้อสอบสอบเข้าทำงาน หรือรับราชการ ก็มีข้อสอบเรื่องสำนวนไทยด้วย ออกทุกระดับว่างั้น

      นอกจากน้อง ๆ จะได้ทำข้อสอบสำนวนไทยในสนามต่าง ๆ แล้ว ยังมีการใช้สำนวนไทยในชีวิตประจำวันอยู่ด้วยจนบางคนไม่ทันสังเกต เช่น การสนทนา / ข่าว / รายการทีวี / ละคร อะนิเมะ การ์ตูน หรือภาพยนตร์ ฯลฯ เรียกว่าสำนวนเป็นเรื่องที่ใกล้ตัวมาก ๆ

พี่ยูพาทำความรู้จักความหมายของ สำนวนไทย คืออะไร?

ชวนรู้จักความหมายของสำนวนไทย คืออะไร?

      สำนวน หมายถึง คำคำเดียว กลุ่มคำ ประโยค หรือข้อความ ที่ไม่ได้หมายความตามรูป แปลตามตัวอักษรแบบตรงไปตรงมาไม่ได้ เพราะใช้สื่อความหมายในเชิงเปรียบเทียบ หลายสำนวนต้องอาศัยบริบทความเข้าใจทางสังคมและวัฒนธรรมของผู้ใช้สำนวนนั้นร่วมด้วย จึงจะเข้าใจความหมายได้รวดเร็วหรือเข้าใจอย่างลึกซึ้ง รู้ที่มาที่ไป เรียกง่าย ๆ ว่า มีอารมณ์ร่วมในความหมายของสำนวนและสถานการณ์นั้น ๆ

      สำนวนไทย จึงหมายถึง คำ กลุ่มคำ ประโยค หรือข้อความ ในภาษาไทย ที่ไม่ได้หมายความตามรูป แปลตามตัวอักษรแบบตรงไปตรงมาไม่ได้ เพราะใช้สื่อความหมายในเชิงเปรียบเทียบ ต้องอาศัยบริบทความเข้าใจทางสังคมและวัฒนธรรมไทยร่วมด้วย จึงจะเข้าใจความหมายได้รวดเร็วหรือเข้าใจอย่างลึกซึ้ง รู้ที่มาที่ไป

      สำนวนในแต่ละภาษา สามารถสะท้อนวัฒนธรรมและวิธีคิดของคนในสังคมผู้ใช้ภาษานั้น เป็นคลังภาษาและบันทึกความคิดความเข้าใจและการมองโลกของผู้ใช้สำนวนในภาษานั้น ๆ ได้อีกด้วย

      ถ้อยคำสำนวน ที่ใช้สนทนาหรือถ่ายทอดเป็นตัวอักษร มีทั้งสำนวนไทยที่มีแบบแผนการใช้คำศัพท์ที่สืบทอดมาหลายรุ่นอายุของผู้ใช้ภาษานั้น และมีทั้งที่เป็นสำนวนเกิดใหม่ แหวกขนบ หรือล้อเลียนสำนวนแบบแผนที่มีอยู่เดิม

สำนวนไทย มีที่มาจากอะไร?

ที่มาของสำนวนไทย มาจากอะไรบ้าง

      สำนวนไทยที่น้อง ๆ คุ้นเคย หรือสำนวนไทยแปลกหูแปลกตา ที่เพิ่งเคยได้ยินหรือเห็นเป็นครั้งแรก สำนวนในภาษาไทยเหล่านี้มีที่มาหลากหลาย เช่น

1. มาจากวรรณคดี / วรรณกรรม (นิทานพื้นบ้าน / นิทานชาดก ฯลฯ) เช่น

ศรศิลป์ไม่กินกัน (มาจาก รามเกียรติ์)
= ทำอันตรายต่อกันไม่ได้ / ไม่ถูกกัน เจอกันมักวิวาทกัน

ว่าแต่เขา อิเหนาเป็นเอง (มาจาก อิเหนา)
= ตำหนิผู้อื่นเรื่องใดแล้วตนก็กลับทำในเรื่องนั้นเสียเอง

2. มาจากศาสนาและความเชื่อ เช่น

สวรรค์ (อยู่) ในอก นรก (อยู่) ในใจ
= ความสุขที่เกิดจากการทำความดี หรือความทุกข์ที่เกิดจากการทำความชั่ว ย่อมอยู่ในใจของผู้ทำเอง

กรวดน้ำคว่ำขัน
= ตัดขาดไม่ขอเกี่ยวข้องด้วย

3. มาจากการละเล่น / การแข่งขัน เช่น

ล้มกระดาน (มาจาก การเล่นหมากรุก)
= การที่ฝ่ายมีอำนาจล้มเลิกการประชุมหรือกิจการใด ๆ เสียกลางคัน

สู้ยิบตา (มาจาก การเล่นไก่ชน / เล่นตีไก่)
= สู้จนถึงที่สุด, สู้ไม่ถอย (กร่อนเสียงมาจาก สู้จนเย็บตา)

4. มาจากการสังเกตพฤติกรรมของมนุษย์หรือสัตว์ เช่น

ตบมือข้างเดียวไม่ดัง (การกระทำของมนุษย์)
= ทำอะไรฝ่ายเดียวไม่เกิดผล

ปลาหมอตายเพราะปาก (พฤติกรรมของปลาหมอ)
= คนที่พูดพล่อยจนได้รับอันตราย

5. มาจากการสังเกตธรรมชาติแวดล้อม / ลักษณะของพืช เช่น

ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น
= ลูกย่อมไม่ต่างกับพ่อแม่มากนัก

ต้นไม้ตายเพราะลูก
= พ่อแม่ที่รักลูกมาก ถ้าลูกได้รับความเดือดร้อนหรือเป็นอันตราย พ่อแม่ก็จะได้รับความทุกข์ความเดือดร้อนเพราะลูกด้วย

สำนวนไทย ที่พบเจอได้บ่อยในชีวิตประจำวัน

      หลังจากที่ได้รู้ความหมายและที่มาของสำนวนไทยกันไปแล้ว คราวนี้พี่ยูจะยกตัวอย่างสำนวนไทยที่มักพบหรือใช้บ่อยในชีวิตประจำวัน ให้น้อง ๆ ลองสังเกตว่าเคยเห็น หรือเคยได้ยินสำนวนในภาษาไทยเหล่านี้มาก่อนหรือเปล่า

ตัวอย่างสำนวนไทย ที่พบเจอได้บ่อยในชีวิตประจำวัน

1. มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ

= ไม่ช่วยทำแล้วยังขัดขวางการทำงานของผู้อื่น
   เช่น พี่ที่ออฟฟิศคนึงชอบทำตัวมือไม่พายเอาเท้าราน้ำ นอกจากจะไม่คิดช่วยงานอะไรใครแล้ว ยังเอาแต่พูดขัด พูดติ พูดแทรก พูดเอาดีใส่ตัว จนคนอื่นทำงานกันลำบาก

2. ดินพอกหางหมู

= งานหรือหนี้สินเป็นต้นที่คั่งค้างพอกพูนขึ้นเรื่อย ๆ จนทำให้ต้องลำบากหรือยุ่งยากเดือดร้อน
   เช่น รายงานที่ครูให้ทำ 3 วิชา ตอนนี้ยังไม่เริ่มทำเลยสักงาน วันนี้มีรายงานวิชาใหม่เข้ามาอีก ตอนนี้งานที่ต้องทำส่งเป็นดินพอกหางหมูแล้วจ้า

3. ปากเปียกปากแฉะ

= เรียกการว่ากล่าวตักเตือนซํ้าแล้วซํ้าเล่าก็ยังไม่ได้ผลตามที่มุ่งหมาย
   เช่น แม่เตือนแล้วเตือนอีกจนปากเปียกปากแฉะว่า อย่าเล่นมือถือตอนกินข้าว แต่ก็ไม่เคยเชื่อไม่เคยทำตาม แม่ก็เพลียและเจ็บคอมากนะ

สำนวนไทย ที่มีความหมายใกล้เคียงกัน

      ตามพี่ยูมาดูกันต่อกับตัวอย่างสำนวนไทยที่มีความหมายใกล้เคียงกัน แต่ไม่เหมือนกัน ใช้แทนกันไม่ได้ เช่น กลุ่มสำนวนที่มีความหมายร่วมกันว่า

“การเข้าไปขัดขวางหรือทำให้ผู้อื่นทำหรือดำเนินการไม่สะดวก”

ตัวอย่างสำนวนไทย ที่มีความหมายใกล้เคียงกัน

1. ขัดขา / ขัดแข้งขัดขา

= จงใจขัดขวางเพื่อไม่ให้ผู้อื่นทำงานได้สะดวก
   เช่น พอเขาจะทำโครงการนี้เพื่อสร้างผลงานให้หัวหน้าเห็น เธอก็ชอบไปขัดแข้งขัดขาเขาจนทำโครงการล่าช้า ไม่เสร็จเสียที

2. ชักซุงตามขวาง

= ขัดขวางผู้มีอำนาจย่อมได้รับความเดือดร้อน
   เช่น ใครจะกล้าไปมีเรื่องหรือขัดใจผู้มีอิทธิพลในท้องที่ได้ล่ะ ทำแบบนั้นก็ชักซุงตามขวาง มีหวังได้เดือดร้อนแน่

3. ก้างขวางคอ

= ขัดขวางให้ผู้อื่นเสียประโยชน์หรือไม่สะดวก (มักใช้ในบริบทที่เข้าไปขัดขวางความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล)
   เช่น หนุ่ม ๆ สาว ๆ ที่มาเที่ยวกันเป็นคู่ ๆ เขาก็อยากใช้เวลาโรแมนติกส่วนตัวกันบ้าง คนโสดอย่างเราอย่าเพิ่งเข้าไปขัดจังหวะเป็นก้างขวางคอพวกเขาตอนนี้เลย

สำนวนไทย ที่มักออกเสียงผิดหรือสะกดคำผิดจนเคยชิน

      น้อง ๆ ที่ชอบใช้ถ้อยคำสำนวนในประโยคสนทนา บางครั้งอาจเผลอใช้สำนวนไทยผิด ๆ แบบไม่รู้ตัว พี่ยูจึงหยิบตัวอย่างสำนวนไทยที่มักออกเสียงผิด หรือสะกดคำผิดในสำนวนจนเคยชินมาให้ลองเช็กกัน จะได้ดู จำ และนำไปใช้ได้อย่างถูกต้อง หรือถ้าเจอสำนวนไทยเหล่านี้ในข้อสอบ จะได้ตอบถูกและเก็บคะแนนสบาย ๆ เลย

ตัวอย่างสำนวนไทย ที่มักออกเสียงผิด หรือสะกดคำผิดจนเคยชิน

1. กงกรรมกงเกวียน (X) ที่ถูกคือ กงเกวียนกำเกวียน (✓)

= ทำความผิด ความเลว ความชั่ว ไว้แก่ผู้อื่น ความผิด ความเลว ความชั่วนั้นก็กลับมาสนองผู้ทำเอง

2. ผลัดวันประกันพรุ่ง (X) ที่ถูกคือ ผัดวันประกันพรุ่ง (✓)

= ขอเลื่อนเวลาออกไปครั้งแล้วครั้งเล่า

3. บ่าวช่างยุ (X) ที่ถูกคือ บ่างช่างยุ (✓)

= คนที่ชอบพูดส่อเสียดยุยงให้เขาแตกกัน

พี่ยูพาเล็ง เก็งข้อสอบ สำนวนไทย

ตัวอย่างข้อสอบเข้า ม.4 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา เรื่องสำนวนไทย

ตัวอย่างข้อสอบเข้า ม.4 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา วิชาภาษาไทย เรื่องสำนวนไทย

ตัวอย่างข้อสอบวิชาสามัญ เรื่องสำนวนไทย

ตัวอย่างข้อสอบวิชาสามัญ วิชาภาษาไทย เรื่องสำนวนไทย

      นี่เป็นเพียงเนื้อหาส่วนหนึ่งของสำนวนไทย ที่พี่ยูนำมายกตัวอย่างให้น้อง ๆ ได้เห็นกันเท่านั้น จริง ๆ แล้วสำนวนน่ารู้ที่มีความหมายน่าสนใจ ยังมีให้น้องได้เรียนรู้กันอีกเพียบเลย

      ถ้าน้อง ๆ ตั้งใจเรียนเนื้อหาเรื่องสำนวนไทย รู้ความหมายของแต่ละสำนวน ก็จะสามารถใช้สำนวนในภาษาไทย สื่อสารในชีวิตประจำวันได้อย่างถูกต้องและมั่นใจ แล้วยังเก็บคะแนนสอบวิชาภาษาไทยในสนามสอบสำคัญ ๆ ได้หลายสนามอีกด้วย สุดปังมาก!! 🥰

บทความที่เกี่ยวข้อง

Top
สอบถามรายละเอียดได้ที่นี่ค่ะ